16 Temmuz 2021 Cuma

Güzel Şehir İlkeleri : Eski Prag-Eski Ankara Kitabı Nasıl Oluştu (Temmuz 2021)


Çankaya Üniversitesinde, 2017 yılından itibaren 3 yaz boyunca katıldığım uluslararası planlama, mimarlık ve mühendislik sempozyumu (WMCAUS) dünyanın en kapsamlı ve en büyük sempozyumlarındandı. Çok katılımlı ve kalabalık sempozyumlardan biriydi.. 

Haziran ayında yapılan bu sempozyumlarda 3 yıl boyunca hem bilim kurulunda yer aldım, hem de Oturum Başkanlığı ve UNESCO Miras Listesine girmiş Bergama, Perge ve Patara'nın korunması konularında bildiriler sundum.. Özellikle Bergama, Perge ve Patara'yı birer yıl arayla sundum.. 


Toplantı açılış ve sonrasında kendi oturumlarım dışında kalan sürede -en az 2 gün bazen 3 gün- boyunca ve akşamları tarihi şehri gezme imkanım oldu.. Aslında Prag Kalesi ve çevresi, St. Vitus katedrali, Old Town Square, astronomik saat ve çevresi, Vlatava Nehri ve kıyısı ile ünlü Charles (Karlow) köprüsü üzerinde ve çevresinde yaya bölgesi olan kesimlerde, bazen ara sokaklara da girerek, eski mahalleleri keşfederek, elimde harita ile adım adım dolaştım.. 2017'de aldığım notlar, 2018'de bir tur güzergahı haline geldi.. Ve 2019'da aynı turu adım adım fotoğraflayarak ve harita üzerinde saplayarak dolaştım...  



Anıtsal yapılara girdim, kiliseleri müzeleri gezdim ve birçok konuda detaylı bilgi edinmeye çalıştım.. Özellikle zemin kaplamaları, ağaç dibi düzenlemelerinden tutun da, lambalar, banklar, kent mobilyaları, işaret levhalarına kadar birçok konuyu fotoğrafladım.. Burada belirli bir tipoloji uygulandığını, kentsel tasarım rehberi kullanıldığını, özellikle tarihi şehrin içinde birçok yerde benzer kaldırım ve yol kaplamaları yapıldığını, çok az değişken lambalar banklar kullanıldığını gördüm.. 1980'lerde başlayan cephe düzenleme ve anıtsal yapı onarımlarının birçok yerde hemen hemen tamamlandığını, özellikle Kale'ye doğru çıkarken ana caddeler üzerinde onarımların bittiğini gördüm. . 

Mimari özelliklerin korunarak, cephe düzenlemeleri yapılmıştı.. Barok, Gotik, Rönesans dönemi yapıları ve üzerindeki, yapıların cephelerindeki süslemeler, heykeller onarılmış ve Prag giderek 4-5 milyon turist çeken büyük bir turizm merkezi haline gelmişti.. Kafeler, lokantalar, pastaneler, dışarıya kadar taşan barlar, yeme içme mekanları, her türlü bütçeye uygun karnınızı doyurabileceğiniz fastfood tarzı McDonald's gibi yerler yaygınlaşmıştı. 


Bu dönemde gezdiğim müzeler Alphons Mucha Müzesi, Kafka Müzesi ve iki kere gittiğim Vyshgrad Kalesi çevresi, Charles Üniversitesi Botanik Bahçesi (Botanicka Zahrady) ve teleferikle çıktığımız P e t r i n Tepesi çevresindeki manastırlar ve St. Vitus Katedrali çevresindeki bazı müzeler çok güzel, düzenlenmiş, onarılmıştı.. 

2019'a kadar kapalı olan Ulusal Müze (Narodni Museum) Nasyonel Museum vd. bunları gezerken ve gezdikten sonra, fotoğrafları organize ederken aklıma Kevin Lynch "Image of the City" kitabı ve oradaki bir kentin algılanması, Landmarklar, anıtlar, vistalar, panoramalar ve birçok düğüm noktası, meydanlar gibi konular geldi.. 

Yanı sıra bir Rönesans kentti olarak, bir tarihi kent olarak Prag şehri, nasıl bir "Güzel Bir Şehir" olarak ele alınmış ve bunun acaba gerisinde yatan neler var, ne tür detaylar var merakı gelişti. Bunları incelemek ve araştırmak, toplu taşın sistemleriyle, tarihi çevrenin yayalaştırması, meydan ve yaya bölgeleri oluşturulması, anıtsal eserlerin onarılması, sivil mimarlık örneklerinin tamiratı ve onarılması, bakımı ve kültür amaçlı kullanılması, turizm amaçlı kullanılması gibi konuları inceledim ve Ankara ile kıyasladım..

Ayrıca peyzaj düzenlemeleri, parklar ve kent mobilyaları ile kentin özellikle Vlatava Nehri'nin verdiği peyzaj güzelliğinin peyzaj özelliklerinin değerlendirmesini yaptım.. Bu değerlendirme sonucu, Ankara ile karşılaştırma yapma düşüncesi gelişti.. 

Her bir güzel şehir ilkesi dediğim konuyu bir ulaşım sisteminden, tarihi çevre olmasına, yemek kültüründen, kent mobilyasına, panorama ve vistaların değerlendirilmesinden, sokak tabelalarına ve bilgi levhalarının konulmasına kadar birçok konuyu ele alıp, Ankara Ulus tarihi kent merkezi ve Ankara Kalesi çevresi, Hacı Bayram çevresi ile ilgili, hatta Yenişehir - Kızılay ile ilgili çeşitli karşılaştırmalar yaptım.. Ve bu karşılaştırmalar her biri bir alt başlık içinde yer aldı.. Sonuçta "Güzel Şehir İlkeleri : Eski Prag - Eski Ankara" kitabı oluştu..🍸🍸



Fotoğraflar : https://www.prague.eu/it/download (Erişim: 16.07.2021)

TAŞHAN MEYDANI’NDAN ULUS’A BALIKPAZARI CADDESİ’NDEN ANAFARTALAR CADDESİ’NE

  TAŞHAN MEYDANI’NDAN ULUS’A BALIKPAZARI CADDESİ’NDEN ANAFARTALAR CADDESİ’NE FROM TASHAN SQUARE TO ULUS FROM BALIKPAZARI AVENUE TO ANA...